Veneus oedeem is een vochtophoping ten gevolge van een veneuze dysfunctie, meestal ter hoogte van de onderste ledematen en kan unilateraal of bilateraal voorkomen. Het oedeem heeft een dynamisch karakter en neemt toe zonder behandeling. De belangrijkste ontstaansreden is een dysfunctie van de kleppen in de aderen (zowel het oppervlakkig als diepe systeem kan aangetast zijn). Wanneer deze kleppen insufficiënt worden komt er een grotere druk op de capillairen. Deze verhoogde druk zorgt voor extra filtratie van vocht naar de weefselruimten. De zwelling wordt zichtbaar, voornamelijk perifeer onder de invloed van de zwaartekracht.

Veneus oedeem komt voornamelijk voor bij ouderen al zijn er specifieke oorzaken waardoor men ook op jongere leeftijd getroffen kan worden door een veneus oedeem. Enkele specifieke oorzaken zijn zwangerschap, trombosevorming met beschadiging van de kleppen en hartfalen. Andere oorzaken van veneus oedeem zijn spataders (primair of secundair), post-trombotisch syndroom en chronische veneuze insufficiëntie.

Symptomen veneus oedeem

Patiënten met veneus oedeem kunnen volgende symptomen herkennen:
  • Zwaartegevoel in het lidmaat
  • Vermoeidheidsgevoel in het lidmaat
  • Zichtbare spataders
  • Oedeem/zwelling van het lidmaat
  • Huidverkleuringen (rood-bruin); vooral zichtbaar aan de enkel
  • Dunne, meer kwetsbare huid (gevaar voor wondjes)
  • Lusteloze benen
  • Open wonden die moeilijk genezen

Behandeling veneus oedeem

De behandeling van veneus oedeem is er op gericht om de opstapeling van bloed in de venen te vermijden. Het is vaak een symptomatische behandeling omdat de schade aan de venen/kleppen niet hersteld kan worden. Buiten medicatie wordt er zeer veel gebruikt gemaakt van compressietherapie welke kan bestaan uit zwachtelen/bandageren of het dragen van een steunkous. Elevatie en vooral oefeningen kunnen de compressietherapie ondersteunen.

Wetenschappelijke publicaties

  • Amsler F, Blättler W. Compression therapy for occupational leg symptoms and chronic venous disorders - a meta-analysis of randomised controlled trials. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2008 Mar;35(3):366-72. Epub 2007 Dec 11. (Abstract)
  • Mosti G, Partsch H. Bandages or double stockings for the initial therapy of venous oedema? A randomized, controlled pilot study. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2013 Jul;46(1):142-8. doi: 10.1016/j.ejvs.2013.04.015. Epub 2013 May 15. (Abstract)
  • Partsch H, Flour M, Smith PC; International Compression Club. Indications for compression therapy in venous and lymphatic disease consensus based on experimental data and scientific evidence. Under the auspices of the IUP. Int Angiol. 2008 Jun;27(3):193-219 (Abstract)